افزودنی بتن به صورت مایع یا گرد برای اطلاح کردن خواص بتن، مخلوط می شود و سپس آن را به بتن اضافه می کنند. این افزودنی ها موادی غیر از سیمان، ماسه و آب هستند که هر یک کاربرد مختلفی دارند و به دو گروه اصلی؛ شیمیایی و معدنی تقسیم می شوند. چندین سال پیش از افزودنی های بتن برای کم کردن آب و به دست آوردن کارایی ثابت استفاده می کردند؛ اما امروزه با وجود بتن مقاوم، نقش این افزودنی ها پر رنگ شد و اهمیت بیشتری پیدا کردند. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا شما را با انواع افزودنی های بتن و کارایی هر یک آشنا کنیم.
- فوق روان کننده ها
برخی افراد به فوق روان کننده ها، کاهنده های قوی آب نیز می گویند زیرا در مقایسه با مواد افزودنی کاهنده آب معمولی ۳ الی ۴ برابر بیشتر، قادر به کاهش آب در مخلوط بتنی داده شده هستند. کارایی افزودنی بتن به این صورت است که وقتی در سطح ذرات سیمان جذب شوند، باعث می شوند که به کاهش کشش سطحی آب اطراف، کمک قابل توجهی کند و روانی سیستم را به میزان زیادی افزایش دهد. اگر از این مواد افزودنی در بتن ها استفاده کنید؛ به هیچ عنوان عمل جدا شدگی در آن ها اتفاق نمی افتد.
- کند گیر کننده ها
کند گیر کننده ها برای حذف اتصالات سرد و ناپیوستگی های واحد سازه ای بزرگ مهم می باشد. همچنین، کنترل گیرش ممکن است از ترک خوردگی عرشه پل های بتنی، تیر ها و ساختمان های مرکب بتنی بر اثر تغییر شکل قالب در هنگام بتن ریزی واحد های مجاور جلوگیری کند. متناسب کردن مصرف مواد در هنگام جا دادن بتن نیز می تواند به یک سطح مقاومت اولیه خواسته شده تقریبا به طور هم زمان برسد.
- شتاب دهنده ها
برخی مواد افزودنی بتن که شتاب دهنده و تسریع کننده هستند برای اصلاح خواص بتن سیمان بسیار مفید می باشند. این مواد، در آب و هوای سرد بسیار کاربرد دارند و باعث می شوند در شروع عملیات پرداخت، و زمانی که کاربرد عایق برای محافظت لازم باشد سریع پیش بروید. همچنین موجب کاهش زمان لازم برای عمل آوردن درست و محافظت، افزایش سرعت کسب مقاومت اولیه به طوری که برداشتن زودتر قالب ها و استفاده زودتر از ساختمان ممکن شود و امکان پذیر شدن جلوگیری موثر از نشتی، به منظور مقابله با فشارهای هیدرولیکی می شود.
- افزودنی های معدنی
اغلب مواد افزودنی معدنی، مواد سیلیسی خوب تفکیک شده ای هستند که در مقدار های نسبتا زیاد به بتن افزوده می شوند.
- حباب هوا ساز
از مهم ترین کاربرد مواد افزودنی حباب ساز هوا، می توان به مقاومت در مقابل دوره های یخ زدن و آب شدن اشاره کرد. یک اثر جانبی هوا زایی، بهبود کارایی مخلوط هایی بتنی، مخلوط هایی است که دارای سیمان و آب کمتر، سنگ دانه های با بافت خشن، یا سنگ دانه های سبک باشند. از این رو هوا زایی معمولا برای ساخت بتن های حجیم و مخلوط های بتن سبک به کار می رود. حباب های هوا ساز ذرات سیمان را ضد رطوبت می کنند و اضافه کردن بیش از اندازه این افزودنی بتن، موجب تاخیر زیاد در هیدراتاسیون سیمان می شود.
- روغن قالب بتن
روغن قالب بتن یک نوع روغن های شیمیایی رها کننده هستند که بر پایه مواد نفتی با استفاده از ترکیب روغن های مخصوص و مواد شیمیایی ساخته می شود و به صورت محلول در آب هستند. این روغن ها بهتر از روغن های قالب معمولی می باشند و موجب جدا سازی راحت قالب از بتن می شوند. این روغن تا حدودی از قالب های چوبی و فلزی محافظت می کند و افراد در بتن سازی از آن خیلی استفاده می کنند.
- روان کننده ها
روان کننده ها در بتن مانند یک افزودنی شیمیایی به عنوان کاهنده آب و بالا بردن عدد اسلامپ عمل می کنند. با بالا رفتن عدد اسلامپ بدون این که بتن خاصیت خود را از دست بدهد، روان تر می شود و شما می توانید به راحتی تمام قسمت های قالب ر پر کنید. همچنین با افزایش بیش از حد توصیه شده روان کننده ها به مخلوط بتن معمولا آب انداختن بیشتر، جدا شدگی و کند گیری بیشتری را مشاهده خواهید کرد. از این رو توجه داشته باشید که آب انداختن بیشتر باعث از هم جدا شدن بتن می شود.
- ضد یخ ها
کارایی افزودنی بتن به این صورت است که موجب جلوگیری از یخ زدگی می شوند. ضد یخ های بتن مواد شیمیایی هستند که برای پایین آوردن نقطه انجماد فاز مایع به آب اختلاط بتن اضافه می گردند. استفاده از ضد یخ در بتن ریزی در شرایط آب و هوای سرد، دارای اصول فنی ساده و بسیار سودمند می باشد که باعث صرفه جویی بیشتر در انرژی، زمان و هزینه ها می شود.
- چسب بتن
یکی دیگر از افزودنی های پر اهمیت، چسب بتن است. از این چسب برای ترمیم بافت های قدیمی، ترمیم بتن، افزایش مقاومت بتن، آب بندی، جلوگیری از ترک بتن، افزایش خواص شیمیایی و مکانیکی استفاده می کنند. چسب های بتن معمولا به ۲ دسته اپوکسی و پلیمری تقسیم می شوند اما دقت کنید که همه چسب ها یا شامل پلیمر هستند و یا هنگام واکنش شیمیایی حاصل می شوند. این افزودنی بتن موجب چسبندگی چسب ها می شوند و در برابر آب و مواد شیمیایی، حالت ساییدگی ایجاد می کنند.
مواد افزودنی بتن چه خاصیت هایی دارند؟
- ایجاد مقاومت
- سرعت بخشیدن به کار ها
- کنترل کردن واکنش های قلیایی سیمان با سنگ دانه ها
- طولانی تر شدن زمان گیرش
- افزایش کارائی بدون نسبت آب به سیمان
- تهیه کردن یک بتن مقاوم در برابر سرما و گرما
توجه داشته باشید که به هیچ عنوان نباید به صورت خود سرانه از این افزودنی ها استفاده کنید زیرا؛ تمام این افزودنی ها برای اصلاح بعضی از خواص بتن از قبیل مقاومت، کار پذیری، آب بندی و دوام می باشند. از این رو برای استفاده از آن ها باید به اثرات دراز مدت شان بر روی بتن دقت کنید تا بعد ها دچار مشکل نشوید.